I C 817/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Tczewie z 2024-04-19
Sygn. akt I C 817/23
WYROK
W WIMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 kwietnia 2024 roku
Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: sędzia Dorota Słowik
po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2024 roku
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.
przeciwko A. M.
o zapłatę
1. oddala powództwo;
2. zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz pozwanej A. M. kwotę 900 zł (dziewięćsetset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sygn. akt I C 817/23
UZASADNIENIE
Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł przeciwko A. M. pozew o zapłatę kwoty 2.110,63 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie naliczanymi od dnia 4.07.2023 do dnia zapłaty. Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Złożenie ww. pozwu zostało poprzedzone wniesionym w dniu 4.07.2023 r. do Sądu Rejonowego Lublin Zachód w Lublinie pozwem o zapłatę, który został zarejestrowany pod sygn. akt I Nc-e 1030111/23. W dniu 8.08.2023 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1030111/23 wydał postanowienie o umorzeniu postępowania wobec wniesienia przez stronę pozwaną sprzeciwu od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 16.06.2022 r. strona pozwana, będąca konsumentem zawarła z pożyczkodawcą (...) Sp. z o.o. w S. umowę pożyczki na okres 32 dni, na mocy której została przekazana jej kwota 1.400 zł. Na kwotę pożyczki składały się:
- 1.739,51 zł z tytułu sumy niespłaconego kapitału pożyczki oraz prowizji;
- 371,12 zł z tytułu sumy skapitalizowanych odsetek za opóźnienie.
Powód wskazał, iż do zawarcia umowy doszło wskutek skierowania przez pozwaną za pośrednictwem konta użytkownika, wniosku o udzielenie pożyczki. Pozwana posiadała na stronie internetowej pożyczkodawcy aktywne konto użytkownika, które zostało zweryfikowane, co w ocenie powoda w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje, iż jego wyłącznym właścicielem i użytkownikiem jest pozwana. Potwierdzenie zawarcia umowy oraz akceptacja jej warunków były zrealizowane za pośrednictwem logowania się strony pozwanej na zweryfikowanym, indywidualnym, aktywnym koncie użytkownika.
Powód wskazał, iż w dniu 4.11.2022 r. zawarł z (...) Sp. z o.o. w S. umowę cesji, na mocy której spółka (...) Sp. z o.o. stała się następcą prawnym, a tym samym uprawnionym do występowania z wszelkimi roszczeniami przysługującymi pożyczkodawcy względem strony pozwanej.
Pozwana A. M. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania wg. norm przepisanych. Pozwana podniosła zarzuty braku legitymacji czynnej powoda, ważności umowy przelewu wierzytelności. Pozwana wskazała, iż w jej ocenie nie zostało wykazane umocowanie osób zawierających umowę przelewu wierzytelności, nie została wskazana cena, mimo, że umowa jest odpłatna. Pozwana twierdzi, iż umowa przelewu wierzytelności nie obejmuje wierzytelności przysługującej względem niej. W odniesieniu do umowy pożyczki, pozwana zaprzeczyła jej zawarciu. Nadto w ocenie pozwanej postanowienia umowy dotyczące opłaty prowizyjnej, ze względu na jej wysokość i nieuzgodnienie w sposób indywidulany, są bezskuteczne.
S ąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 16.06.2022 r. (...) Sp. z o.o. sporządziła umowę pożyczki nr (...), w której jako pożyczkobiorcę określono A. M. zam. w T. przy ul. (...).
Przedmiotem umowy pożyczki było określenie zasad udzielenia pożyczkobiorcy pożyczki gotówkowej w sposób i na zasadach określonych w umowie pożyczki. W treści dokumentu wskazano, że zawarcie umowy pożyczki jest uzależnione od pozytywnej oceny zdolności kredytowej pożyczkobiorcy.
W umowie udzielenie pożyczki uwarunkowano od wystąpienia łącznie m. in. wymogów dotyczących: posiadania aktywnego konto w serwisie i złożenia wniosku o udzielenie pożyczki, uzyskania pozytywnej oceny badania zdolności kredytowej i ryzyka kredytowego, zaakceptowania warunków umowy oraz formularza informacyjnego. Pożyczkodawca zastrzegł, iż przed złożeniem pierwszego wniosku o udzielenie pożyczki, pożyczkobiorca zobowiązany jest dokonać rejestracji w serwisie celem utworzenia konta. Założenie konta nie jest równoznaczne z zawarciem umowy pożyczki. Konto jest utworzone po dokonaniu Weryfikacji Pożyczkobiorcy przez Pożyczkodawcę. Umowa zostaje zawarta na podstawie wniosku o udzielenie pożyczki złożonego przez pożyczkobiorcę, za pośrednictwem konta w serwisie. Pożyczkodawca zobowiązał się do przelania kwoty udzielonej pożyczki niezwłocznie, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia poinformowania o wydaniu pozytywnej decyzji w sprawie udzielenia pożyczki na rachunek bankowy pożyczkobiorcy, na który pożyczkobiorca zalogował się za pomocą aplikacji kontomatik w procesie wnioskowania o udzielenie pożyczki - numer rachunku bankowego (...).
Pożyczki miano udzielić na okres 30 dni. Z udzieleniem pożyczkobiorcy przez pożyczkodawcę pożyczki związane są następujące koszty pożyczki:
1) Prowizja w wysokości 382,22 zł;
2) Odsetki kapitałowe w wysokości 20,14 zł.
Całkowita kwota pożyczki wynosiła 1.400 zł, roczna stopa oprocentowania została określona na 17,50%, całkowity koszt pożyczki wynosił 402,36 zł, całkowita kwota do spłaty- 1.802,36 zł, RRSO- 2.061,96%.
W dniu 16.06.2022 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. dokonał przelewu kwoty 1.400 zł na rachunek bankowy nr (...).
(dow ód: umowa pożyczki nr (...)- k. 20-24, potwierdzenie przelewu- k. 25)
W dniu 4.11.2022 r. (...) Sp. z o.o. w S. zawarł z E. C. Sp. o.o. z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności. W treści umowy zastrzeżono, iż z tytułu przeniesienia na cesjonariusza wierzytelności, cesjonariusz zapłaci cedentowi określoną cenę. Skutek przeniesienia własności wierzytelności nastąpić miał z dniem zapłaty przez cesjonariusza pełnej kwoty określonej w przedmiotowej umowie.
(dow ód: umowa przelewu wierzytelności- k. 17- 18v, załącznik do umowy przelewu wierzytelności- k. 19)
W dniu 30.11.2022 r. (...) Sp. z o.o. wskazując, iż działa w mieniu (...) Sp. z o.o. sporządził adresowane do pozwanej pismo wskazujące na zawarcie umowy przelewu wierzytelności, jednocześnie wskazując, iż kwota zadłużenia na dzień 30.11.2022 r. wynosi 1.859,59 zł.
(dow ód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności- k 26-26v)
S ąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów, w tym tych w postaci niepoświadczonych kserokopii, nie znajdując podstaw do podważenia ich wiarygodności.
Przypomnieć w tym miejscu należy, iż w obecnym stanie prawnym kopia dokumentu, spełniająca cechy określone w art. 773 k.c., powinna być kwalifikowana w świetle przepisów prawa materialnego jako dokument. Zgodnie z tym przepisem bowiem dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jego treścią. Dokument, w świetle definicji kodeksowej, nie wymaga więc obecnie podpisu. Dla przyjęcia, że kopia dokumentu stanowi dokument konieczne jest spełnienie takich cech jak utrwalenie informacji na nośniku i możność odczytania tej informacji.
Zgodnie z art. 308 k.p.c. dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243 1 k.p.c., w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów. W świetle tego przepisu stwierdzić należy, że oprócz dokumentów, zawierających tekst i umożliwiających ustalenie ich wystawców (czyli dokumentów tekstowych), obecnie Kodeks postępowania cywilnego zna także inne rodzaje dokumentów, zawierających w szczególności zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku. Z tego punktu widzenia kserokopia może zostać uznana za zapis obrazu (wyglądu) dokumentu, podobnie jak np. fotografia dokumentu. Przenosi to rozważania na temat kserokopii jako środka dowodowego na ogólne reguły oceny dowodów określone w art. 233 § 1 k.p.c., a mianowicie na wiarygodność i moc dowodową takiego środka dowodowego. Chodzi zatem po pierwsze o to, czy kserokopia jest wiarygodna, to znaczy, czy można uznać, że prawdziwie i rzetelnie odzwierciedla – stosownie do technicznej metody jej sporządzenia – treść rzeczywiście istniejącego dokumentu, a po wtóre, jaka jest jej moc dowodowa, to znaczy, czy pozwala na ustalenie okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 lutego 2019 r., I AGa 367/18, Legalis nr 2239139). Na gruncie przedmiotowej sprawy Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentów zaoferowanych przez powoda. Jednakże odnośnie do dokumentu w postaci umowy pożyczki nr (...), umowy przelewu wierzytelności i przelewu kwoty 1.400 zł, Sąd uznał, iż stanowią one dowody na to, że dokumety takie zostały przez pierwotnego wierzyciela sporządzone, lecz nie potwierdzają odpowiednio faktu zawarcia umowy pożyczki między nim a pozwaną, dokonania skutecznego przelewu wierzytelności oraz przelania kwoty pożyczki na rachunek bankowy należący do pozwanej.
Roszczenie powoda podlega oddaleniu, z uwagi na niewykazanie zasadności żądania sformułowanego w treści pozwu.
Zgodnie z art. 509 § 1 K.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Przelew wierzytelności jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej. Przedmiotem cesji mogą być przede wszystkim wierzytelności, rozumiane jako prawa podmiotowe przysługujące wierzycielowi do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia (w tym zarówno całe wierzytelności, jak i ich części) – zob. szerzej J. Mojak, komentarz do art. 509 [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. 2, Warszawa 2013.
W aktach sprawy znajduje się kopia umowy dotyczącej warunków przelewu wierzytelności wskazująca na zakres i przedmiot cesji wierzytelności. Powód nie przedłożył wszystkich dokumentów, z których wynikałoby, iż nabył on prawo do dochodzonej w niniejszej sprawie wierzytelności. Przedstawione w sprawie dokumenty dotyczące cesji wierzytelności, szczegółowo określają podmiot względem którego wierzytelność przysługuje oraz tytuł zobowiązania, z której wynika. Jednakże należy zauważyć, iż w treści umowy przelewu wierzytelności zastrzeżono, iż skutek przeniesienia własności wierzytelności nastąpić miał z dniem zapłaty przez cesjonariusza pełnej kwoty określonej w przedmiotowej umowie. Powód nie przedstawił żadnego dowodu potwierdzającego dokonanie ww. czynności. Zatem brak jest podstaw do przyjęcia, iż warunek określony w treści umowy został spełniony. Zatem należy uznać, iż powód nie dokonał wykazania posiadania legitymacji czynnej procesowej. W ocenie Sądu umocowanie do działania w imieniu stron umowy cesji wierzytelności zostało wykazane dołączonymi do akt dokumentami w postaci stosownych pełnomocnictw oraz wyciągów z rejestru funduszy.
W ocenie Sądu w świetle zaoferowanego przez powoda materiału dowodowego, nie sposób odeprzeć zarzutu pozwanej sformułowanego w odpowiedzi na pozew, zgodnie z którym powód nie wykazał spełnienia warunków udzielenia umowy pożyczki, a mianowicie nie wykazał, iż pozwana posiadała aktywne konto w serwisie i złożyła wniosek o zawarcie umowy pożyczki, o którym mowa w § 3 umowy pożyczki nr (...). Pozwana okoliczności tej zaprzeczyła, zaś strona powodowa do akt sprawy nie dołączyła wniosku, z którego wynikałaby wola pozwanej zawarcia umowy pożyczki nr (...).
Zgodnie z treścią art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zaznaczyć też trzeba, że przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, publ. OSNC 1997 nr 6-7 poz. 76). Jest to wyrazem zasady, że to strony powinny być zainteresowane wynikiem postępowania oraz że to one dysponują przedmiotem postępowania m. in. poprzez powoływanie i przedstawianie sądowi wybranych przez siebie dowodów.
Zaprzeczenie dokonane przez stronę procesową powoduje, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności stają się sporne i muszą być udowodnione. W razie ich nieudowodnienia sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości tych twierdzeń na innej podstawie (tak m. in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 kwietnia1975 r., sygn. akt III CRN 26/75, niepublikowanym – źródło Lexis.pl nr 318425).
Z umowy pożyczki jednoznacznie wynika, iż pożyczka może być udzielona przy spełnieniu takich warunków jak m. in.: posiadanie aktywnego konta w serwisie i złożenia wniosku o zawarcie umowy. Strona powodowa nie złożyła do akt sprawy dowodu, który potwierdzałby, że pozwana rzeczywiście posiadała aktywne konto w serwisie pożyczkodawcy i złożyła wniosek o udzielenie jej pożyczki. W treści sporządzonej umowy pożyczki wskazano, iż zobowiązaną do spłaty zobowiązań z umowy pożyczki nr (...) jest A. M. zam. w T. przy ul. (...), w treści pozwu wskazano, iż pozwaną jest A. M. zam. w T. przy ul. (...). Powód nie przedstawił dokumentu mającego stanowić zatwierdzenie przez A. M. zam. w T. przy ul. (...), warunków dotyczących zawarcia umowy pożyczki nr (...). Z uwagi na powyższe uznać należało, że powód nie wykazał, aby strony skutecznie zawarły umowę, z której wywodzi swe roszczenie.
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje okoliczność przedstawienia przez powoda potwierdzenia wykonania w dniu 16.06.2022 r. transakcji płatniczej na kwotę 1.400 zł. Powód nie wykazał, by rachunek na który dokonano przelewu należy do pozwanej. Nadto należy zauważyć, iż powód wywodzi w przedmiotowej sprawie swoje roszczenie ze stosunku obligacyjnego, tj. umowy pożyczki, nie zaś z bezpodstawnego wzbogacenia. W orzecznictwie Sądu Najwyższego odrzuca się natomiast zbieg roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia z roszczeniami z tytułu wykonania (niewłaściwego wykonania) umowy. Podkreśla się, że gdy w danym stosunku prawnym stronie przysługuje wierzytelność wynikająca z umowy, może ona dochodzić tylko tej wierzytelności. Dopuszczenie wówczas możliwości dochodzenia zamiast tej wierzytelności roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia podważałoby sens szczegółowych unormowań stosunków obligacyjnych, uwzględniających ich specyfikę (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2004 r., V CK 193/03, Legalis Numer 275024 i przywołane tam orzecznictwo). Skoro powód dochodził roszczenia z umowy pożyczki i jednocześnie nie wykazał, że do zawarcia tej umowy skutecznie doszło, powództwo należało oddalić.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 720 § 1 k.c. a contrario, orzeczono jak w pkt 1. sentencji wyroku.
O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c., mając na uwadze zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Na koszty procesu złożyła kwota 900 zł stanowiąca koszt zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych - Dz.U. z 2015, poz.1804).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Tczewie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Dorota Słowik
Data wytworzenia informacji: