Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Tczewie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2018 r.

1  Sąd Rejonowy w Tczewie Wydział I Cywilny

2  Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Dorota Słowik

Protokolant sekretarz sądowy Dagmara Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2018 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa U. S.

przeciwko A. Ł.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

2  oddala powództwo,

3  zasądza od powódki U. S. na rzecz pozwanej A. Ł. kwotę 3617 zł. (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

4  przyznaje radcy prawnemu J. B. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Tczewie kwotę 4.428 zł. (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych), zawierającą stawkę podatku VAT z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce U. S. w niniejszym postępowaniu.

Sygn. akt I C 694/17

UZASADNIENIE

Powódka U. S. wniosła pozew przeciwko A. Ł. o pozbawienie wykonalności pkt III. ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Tczewie dnia 12 stycznia 2010 r. w sprawie sygn. akt I Ns 232/09, zaopatrzonej w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 30 maja 2017 r. na podstawie art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Nadto wniosła o zabezpieczenie powództwa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że dnia 30 maja 2017 r. Sąd nadał klauzulę wykonalności pkt. III. ugody sądowej zawartej w dniu 12 stycznia 2010 r. W punkcie III. ugody powódka zobowiązała się do wykonania w terminie 7 lat od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie klatki schodowej na zewnątrz budynku w celu urządzenia odrębnego wejścia do lokalu na piętrze. Uczestnika A. Ł. wyraziła zgodę na wybudowanie klatki schodowej w przyszłości. W przypadku niewykonania obowiązku przez wnioskodawczynię, zobowiązała się ona do zapłaty w przyszłości na rzecz uczestniczki kwoty 25.300 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się postanowienia w niniejszej sprawie do dnia zapłaty. Pozwana A. Ł. złożyła wniosek do Komornika przez Sądzie Rejonowym w Tczewie J. S., w dniu 14 lipca 2017 r. powódka została wezwana do zapłaty przez Komornika, po czym dokonała przymusowej zapłaty kwoty 29.972,65 zł. Na kwotę tę składała się kwota gówna - 25.300 zł. oraz opłata egzekucyjna. W dniu 18 sierpnia 2017 r. Komornik dokonał zajęcia emerytury powódki. Powódka wskazała, że jest osobą w podeszłym wieku, o znacznym stopniu niepełnosprawności, cierpi na poważne schorzenia (stan po (...), choroba wrzodowa), dla prawidłowego funkcjonowania potrzebuje osób trzecich. Powódka wydaje miesięcznie na leki znaczną część swoich dochodów. Sytuacja życiowa, majątkowa oraz bytowa powódki jest zła. Powódka podnosiła, iż to pozwana A. Ł. przeszkadzała powódce w wybudowaniu schodów, nadto jej zachowanie – prowadzenie egzekucji zagroziło sytuacji bytowej powódki. Powódka na dodatkowe wydatki takie, jak remont dachu musiała kilka lat oszczędzać z emerytury. W latach 2010 -2011 r. powódka wydała na materiały budowlane dotyczące remontu domu kwoty 3678,40 zł., 2600 zł., w 2012 r. – kwoty 817,83 zł., w 2015 r. 589,12 zł., w 2016 r. 1457,03 zł., 2127,55 zł. Poniesienie tych wydatków przez powódkę na nieruchomość wspólną stron uniemożliwiło jej realizację obowiązku z pkt. III. ugody. Powódka podniosła zarzut niemożności faktycznej i prawnej spełnienia obowiązku wybudowania zewnętrznej klatki schodowej i żądała pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności na podstawie art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. N. obowiązkowi z ugody w ocenie powódki wynikało tylko i wyłącznie z winy pozwanej, która przed i po 2015 r. wszczynała sprawy sądowe i wywoływała konflikty z powódką. W sprawie o unieważnienie ugody najpierw prowadziła z powódką rozmowy ugodowe, by ostatecznie po upływie 7 lat od zawarcia ugody je zerwać i cofnąć pozew. Zdaniem powódki pozwana nie wyrażała zgody na wybudowanie schodów w czasie starań administracyjnych powódki. Nastąpiło wiele zdarzeń, wskutek których zobowiązanie powódki nie mogło zostać wykonane.

Konkludując powódka wskazała, iż wykonanie przez nią klatki schodowej było niemożliwe wskutek działań pozwanej, stąd w jej ocenie zachodzą przesłanki z art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c.

Postanowieniem z dnia 3 października 2017 r. Sąd Rejonowy w Tczewie oddalił wniosek powódki o udzielenie zabezpieczenia powództwa poprzez zawieszenie postepowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tczewie J. S. w sprawie sygn. akt Km 898/17.

W piśmie z dnia 3 listopada 2017 r. powódka podtrzymała żądanie pozwu i twierdzenia w nim zawarte.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki oda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwana przed wdaniem się w spór wniosła o sprawdzenie przez Sąd wartości przedmiotu sporu oznaczonej w pozwie.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż zaprzecza twierdzeniom powódki. Powódka oparła swe roszczenie o przepis art. 840 § 1pkt. 2 k.p.c. wskazując, iż główną przeszkodą, dla której nie dopełniła obowiązku z ugody było działanie pozwanej, to pozwana ponosi winę za niedopełnienie tego obowiązku. Powódka powołała się także na względy zdrowotne. W ocenie pozwanej zarzuty powódki są pozbawione sensu, pozwana podkreśliła, iż pogorszenie sytuacji życiowej, czy materialnej dłużnika, która nastąpiła po powstaniu tytułu wykonawczego nie stanowi niemożności obiektywnej świadczenia. Powódka powinna wykazać, że miała miejsce trwała i nieprzemijająca przeszkoda świadczenia, za którą dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, która spowodowała, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane i w konsekwencji tytuł wykonawczy powinien zostać pozbawiony wykonalności. Pozwana podnosiła, iż wielokrotnie chciała dojść do porozumienia z powódką, była gotowa zrezygnować z zapłaty, jednak powódka nie zgadzała się na żadne ustępstwa. To pozwana inicjowała wiele spotkań w celu ugodowego załatania sprawy. Pozwana godziła się na to aby znaleźć tymczasowe rozwiązanie, jednakże powódka nie wyraziła na nie zgody. Orzeczenie o umorzeniu uprawomocniło się w dniu 3 stycznia 2010 r. i od tego dnia rozpoczął bieg termin do wykonania klatki schodowej. Powódka złożyła wniosek o pozwolenie na budowę schodów dopiero w styczniu 2017 r., już po terminie na wybudowanie klatki. Powódka miała 7 na to by przygotować się finansowo i uzyskać wymagane zezwolenia na budowę klatki schodowej.

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Tczewie ustalił wartość przedmiotu sporu na kwotę 45.484,44 zł.

W piśmie z dnia 21 lutego 2018 r. powódka zgłosiła zarzut potrącenia wierzytelności powódki w kwocie 35.261,85 zł. z wierzytelnością pozowanej objętą tytułem wykonawczym, w tym dochodzonymi odsetkami, podnosząc tym samym wygaśnięcie zobowiązania wskazanego w tytule wykonawczym.

Powódka podtrzymała żądanie pozwu, wskazując, iż uchylenie klauzuli wykonalności uzasadnione jest wystąpieniem po powstaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia wskutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane tj. trwałej niemożliwości następczej świadczenia będącej skutkiem okoliczności za które powódka nie ponosi odpowiedzialności, a także niezależnie od niemożności egzekucji rezygnacji pozwanej ze świadczenia objętego tytułem wykonawczym. Nadto wystąpieniem po powstaniu tytułu wykonawczego zdarzeń wskutek których zobowiązanie wygasło – odroczenia przez pozwana spłaty powódce (o ile sąd uzna, że pozwana nie zrezygnowała ze świadczenia) oraz potrącenia dokonanego przez powódkę.

W ocenie powódki twierdzenia pozwanej o tym, że powódka mogła w okresie od 2010 -2015 r. podjąć działania w celu wybudowania klatki schodowej są błędne. Powódka, zawierając ugodę miała świadomość, że może jej to zając najwyżej rok. W ugodzie okres ustalono na 7 lat, ponieważ powódka potrzebowała czasu by zaoszczędzić odpowiednią kwotę na ten cel. Powódka co najmniej do 2015 r. nie była finansowo gotowa na rozpoczęcie budowy, tym bardziej że w tym czasie musiała wydatkować środki na niezbędne remonty rzeczy wspólnej. W ocenie powódki z treści oświadczeń pozwanej w sprawie o wyrażenie zgody na czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu (I Ns 1016/15) a także w postępowaniu o unieważnienie ugody, wynika, iż pozwana nie była zainteresowana zapłatą kwoty 25.300 zł. ale możliwością korzystania z większej części nieruchomości. Pozwana była zainteresowana wyłącznie rzeczowym wyrównaniem udziałów w nieruchomości. W ocenie powódki pozwana zrezygnowała ze swojego świadczenia lub co najmniej odroczyła spełnienie świadczenia do czasu uzyskania rzeczowego „wyrównania” udziałów w nieruchomości. Powódka podniosła, że na wierzytelność zgłoszoną do potrącenia składają się: wierzytelność o zwrot nakładów na cześć wspólną nieruchomości oraz zadośćuczynienie. Powódka poniosła na część wspólną wydatki na kwotę 6.565,58 zł., czego dowodem są złożone do pozwu faktury. Pozwana jest właścicielem 410/100 części nieruchomości i taką część kosztów powinna zwrócić powódce – 2.691,69 zł. Pismem z dnia 17.02.2018 r. powódka wezwała pozwaną do zwrotu wydatków w terminie 2 dni, wierzytelność stała się wymagalna 22.02.2018 r. Uzasadniając wierzytelność o zadośćuczynienie powódka wskazała, iż zgodnie z ugodą powódka otrzymała na wyłączną własność lokal na piętrze, składający się między innymi z dwóch pomieszczeń na parterze: WC oraz korytarza o powierzchni 5,9 m2 połączonego z wejściem głównym do nieruchomości. W dniu 18 lutego 2017 r. bez wiedzy i zgody powódki pozwana wymieniła zamek w drzwiach wejściowych, uniemożliwiając powódce korzystanie z lokalu, powódka aby dostać się do lokalu musiała wchodzić po drabinie, wykuć otwór po oknem w łazience i przez okres około 4 miesięcy musiała wchodzić przez ten otwór. W chwili obecnej korzysta z prowizorycznego wejścia zewnętrznego. Powódka nie może korzystać z głównego wejścia, stan naruszenia prawa powódki do korzystania z jej własności trwa już 366 dni. Cierpienia fizyczne o psychiczne oraz upokorzenie, jakich doznała na skutek bezprawnego działania pozwanej powódka oszacowała na kwotę 33.000 zł. Nadto powódka podkreśliła, że zarzut potrącenia nie mógł być zgłoszony wcześniej, albowiem wierzytelność stała się wymagalna dopiero 23 lutego 2018 r. Powódka zwróciła uwagę, że naruszenie jej dóbr osobistych miało miejsce do dnia 17 lutego 2018 r., zatem nie mogła ich zgłosić w pozwie.

Pozwana w piśmie z dnia 9 marca 2018 r. wskazała, iż nie uznaje zgłoszonej przez powódkę do potrącenia wierzytelności w kwocie 35.261,85 zł. co do zasady i wysokości jako nieudowodnionej przez powódkę oraz sprzecznej z przepisami. Po pierwsze możliwość zgłoszenia do potrącenia wierzytelności w kwocie 33.000 zł. jako zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wyłącza art. 505 pkt. 3 k.c. Ponadto pozwana podkreśliła, iż zgodnie z art. 843 § 3 k.p.c. zarzut potrącenia powinien zostać zgłoszony w pozwie, a nie w jednym kolejnych pism. Wnosząc taki zarzut w kolejnym piśmie powódka powinna wykazać, że zarzutu potrącenia nie mogła podnieść w pozwie, czego nie uczyniła. Nadto powódka nie wykazała, iż poniesione przez nią koszty, których wysokość wynika z przedłożonych faktur rzeczywiście zostały poniesione na nieruchomość wspólną. Nie wykazała zatem, że przysługuje jej w stosunku do pozwanej wierzytelność nadająca się do potrącenia. Pozwana zaprzeczyła temu, aby dobrowolnie zrzekła się świadczenia, powyższego faktu nie można wywodzić z wyrwanych z kontekstu jej wypowiedzi. W ocenie pozwanej nadinterpretacją jest uznawanie propozycji, dotyczących rezygnacji z dochodzonego roszczenia przez pozwaną za odstąpienie jej części pomieszczeń na parterze budynku, za wiążące i prawnie skuteczne oświadczenia woli pozwanej w przedmiocie rezygnacji z dochodzenia świadczenia pieniężnego wynikającego z ugody oraz odroczenia jego dochodzenia.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 12 stycznia 2010 r. U. S. oraz A. Ł. zawarły w sprawie sygn. akt I Ns 232/09 ugodę, w której w pkt. III. wnioskodawczyni zobowiązała się do wykonania w terminie 7 lat od daty uprawomocnienia postanowienia o umorzeniu postępowania w niniejszej sprawie klatki schodowej na zewnątrz budynku, w celu urządzenia odrębnego wejścia do lokalu na piętrze. Uczestniczka A. Ł. wyraziła zgodę na wybudowanie tej klatki schodowej w przyszłości. W przypadku niewykonywania obowiązku przez wnioskodawczynię zobowiązała się ona do zapłaty na rzecz uczestniczki kwoty 25.300 zł. z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się postanowienia w niniejszej sprawie do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2010 Sąd umorzył postępowanie w sprawie. Orzeczenie uprawomocniło się w dniu 3 lutego 2010 r. Postanowieniem z dnia 30 maja 2017 r. nadano klauzulę wykonalności w zakresie pkt. III. ww. ugody.

(dow ód: protokół rozprawy z dnia 12 stycznia 2010 r. - k. 13-14; postanowienie z dnia 26 stycznia 2010 r. – k. 15 akt; tytuł wykonawczy k. 2 akt KM 898/170).

W chwili obecnej w mieszkaniu na piętrze budynku zamieszkuje powódka oraz jej córka z wnukiem, w mieszkaniu na paterze budynku zamieszkuje syn pozwanej S. Ł. wraz z rodziną. Między stronami postępowania oraz mieszkańcami budynku przy ul. (...).

(dowód: zeznania świadka S. Ł. – k. 347 - 348 – 00:44:39 – 02:37:52; zeznania świadka M. K. – k. 344v – 345v – 00:04:45 – 00:58:13; zeznania świadka P. M. – k. 346-346v – 00:58:52 – 01:26:31; zeznania świadka T. N. - k. 346v- 347 – 01:26:31 – 01:44:39; zeznania świadka P. Z. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. – 00:26:05 – 00:36:32; zeznania powódki U. S. w charakterze stronyna rozprawie w dniu 24 listopada 2017 r. – 00:10:07 – 01:07:15 orazna rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. – 00:43:05- 01:45:58; zeznania pozwanej A. Ł. w charakterze stronyna rozprawie w dniu 24 listopada 2017 r. – 01:07:15 - 01:27:55 oraz na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. – 01:46:07 – 02:37:44).

Pismem z dnia 18 marca 2014 r. powódka U. S. złożyła w tutejszym Sądzie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie o ustalenie sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej.

(dow ód: wniosek –k. 27 – 28).

Dnia 11 sierpnia 2015 r. powódka złożyła wniosek do tutejszego Sądu o wyrażenie zgody na czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu polegającą na rozdzieleniu wspólnego przyłącza wodnego, znajdującego się w kotłowni pomieszczenia przynależnego do lokalu na parterze i przeniesieniu wodomierza wraz z zaworem wody i wykonania w ten sposób, na warunkach określonych w piśmie (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. z dnia 14 listopada 2014 r., odrębnej, samodzielnej instalacji doprowadzającej wodę do lokalu na piętrze. W sprawie tutejszego Sądu o sygn. akt I Ns 1016/15 strony zawarły ugodę mocą której uczestniczka A. Ł. wyraziła zgodę na wykonanie przez wnioskodawczynię U. S. prac związanych z wykonaniem w budynku przy ul. (...) w T., dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...), instalacji wodociągowej zgodnie z schematem obejścia wodociągowego stanowiącym załącznik nr 1 do opinii magistra inżyniera A. J. z dnia 3 marca 2016 r. k. 112-119. Wnioskodawczyni zobowiązała się do wykonania prac wskazanych w punkcie 1. swoim staraniem, przy wykorzystaniu osób posiadających uprawnienia z dziedziny, której dotyczą prace, a nadto do przywrócenia stanu poprzedniego lokalu uczestniczki w tym zachowania poprzedniej estetyki. Strony zgodnie ustaliły dowolny termin rozpoczęcia prac, jednakże wskazują, iż nie mogą one trwać dłużej niż 4 (cztery) dni.

(dow ód: wniosek –k. 29 – 30; wypis z protokołu – k. 20).

Dnia 5 listopada 2016 r. brat powódki T. N. na jej prośbę i za jej przyzwoleniem wybił pod oknem łazienki na parterze budynku otwór na drzwi celem stworzenia osobnego wejścia do budynku, z którego mogłaby korzystać powódka oraz mieszkające z nią osoby. W celu wybicia otworu T. N. rozbił parapet pod oknem i wykłuł dziurę pod parapetem. W trakcie tych prac doszło do awantury między S. Ł. oraz T. N. i P. M.. S. Ł. wezwał policję. T. N. i P. M. odblokowali furtkę ogrodową celem wejścia do budynku. Początkowo otwór pod oknem został zasłonięty styropianem, w chwili obecnej w tym miejscu znajdują się drzwi harmonijkowe, w powódka do dzisiejszego dnia korzysta z tego wejścia.

(dow ód: zeznania świadka S. Ł. – k. 347 - 348 – 00:44:39 – 02:37:52; zeznania świadka M. K. – k. 344v – 345v – 00:04:45 – 00:58:13; zeznania świadka P. M. – k. 346-346v – 00:58:52 – 01:26:31; zeznania świadka T. N. - k. 346v- 347 – 01:26:31 – 01:44:39; informacją z Komendy Powiatowej Policji –k. 309).

Dnia 13 grudnia 2016 r. powódka skierowała pismo do pozwanej z żądaniem udostępnienia przejścia na wspólnej działce celem wybudowania klatki schodowej przy ścianie północnej budynku.

Pozwana A. Ł. pismem z dnia 13 grudnia 2016 r. zgłosiła w Starostwie Powiatowym w T. samowolę budowalną polegająca na wykuciu przez powódkę otworu drzwiowego w miejscu do tego nieprzeznaczonym.

Pismem z dnia 20 grudnia 2016 r. powódka skierowała do pozwanej pismo, w którym zażądała odpowiedzi na powyższe pismo w terminie trzech dni pod rygorem wystąpienia na drogę sądową celem „przymuszenia” pozwanej do podjęcia działania lub zaniechania, które doprowadzi do umożliwienia firmie budowlanej prac.

Dnia 2 stycznia 2017 r. powódka zgłosiła do Starostwa Powiatowego w T. budowy zewnętrznych schodów drewnianych otwartych na pierwsze piętro.

Powódka przygotowała projekt porozumienia z dnia 10 stycznia 2017 r. dotyczący udostępnienia części nieruchomości wspólnej przez pozwaną celem wykonania klatki schodowej zewnętrznej.

Pismem z dnia 8 marca 2017 r. A. Ł. i H. Ł. wnieśli odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, w którym wnieśli swoje uwagi do projektu budowlanego.

13 marca 2017 r. opracowany został projekt budowlany dotyczące rozbudowy budynku mieszkalnego w zakresie schodów zewnętrznych.

Dnia 28 marca 2017 r. powódka złożyła wniosek o pozwolenie na budowę w zakresie rozbudowy budynku mieszkalnego w zakresie schodów zewnętrznych.

Postanowieniem z dnia 30 marca 2017 r. Starosta (...) udzielił zgody na odstępstwo w zakresie wymiany okna na drzwi wejściowe na parterze budynku mieszkalnego położonego w T. przy ul. (...), na terenie działki nr (...) w odległości od 1,45m do 3,34 m od granicy sąsiedniej działki nr (...).

Pismem z dnia 11 kwietnia 2017 r. Starostwo Powiatowe zawiadomiło powódkę, iż zostały złożone zastrzeżenia do planowanej inwestycji budowy zewnętrznej klatki schodowej

Zgodnie z postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2017 r. Starostwo Powiatowe w T. zobowiązało powódkę do usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli. Powódce zakreślono termin do usunięcia nieprawidłowości do dnia 28 kwietnia 2017 r.

Postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2017 r. Starosta Powiatowy zawiesił na wniosek strony prowadzone postępowanie administracyjne w zakresie rozbudowy budynku mieszkalnego w zakresie schodów zewnętrznych w T..

(dow ód: pismo z dnia 13 grudnia 2016 r. – k. 32; pismo z dnia 20 grudnia 2016 r. – 34; projekt porozumienia – k. 36; zgłoszenie budowy – k. 43- 44; wniosek k. 54-55; projekt budowlany – k. 57 – 59; pismo starostwa –k. 61; pismo z dnia 8 marca 2017 r. –k. 62; pismo pozwanej z dnia 13 grudnia 2016 r. –k. 178; postanowienie z dnia 12 kwietnia 2017 r. – k. 274; postanowienie z dnia 26 kwietnia 2017 r. –k. 275; zeznania świadka S. Ł. – k. 347 - 348 – 00:44:39 – 02:37:52).

Dnia 14 lipca 2017 r. powódka U. S. przelała na konto komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tczewie kwotę 29.972,65 zł.

(dow ód: potwierdzenie przelewu – k. 16).

Powódka U. S. od 2006 r. ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności. Od dnia 1 stycznia 2017 r. powódka otrzymuje rentę w wysokości 1.283,37 zł. oraz dodatek pielęgnacyjny w wysokości 209,59 zł.

Powódka była hospitalizowana w różnych placówka w następujących okresach czasu:

- 08- 27 czerwca 2006 r.,

- 27 marca – 06 kwietnia 2007 r.,

- 7-14 czerwca 2010 r.,

- 21-24 października 2011 r.,

- 24-26 października 2011 r.,

- 13-15 marca 2012 r.,

- 29 października – 1 listopada 2013 r.

Powódka choruje na toczeń układowy.

(dow ód: decyzja ZUS z dnia 1 marca 2017 r. – k. 105 -105v; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 9 maja 2006 r. –k. 107; karta informacyjna – k. 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197 – 198, 199, 200, 222, 223, 224,225,226,227, 235; zeznania powódki U. S. w charakterze strony na rozprawie w dniu 24 listopada 2017 r. – 00:10:07 – 01:07:15 oraz na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. – 00:43:05- 01:45:58).

Pismem z dnia 17 lutego 2018 r. powódka wezwała pozwana do zapłaty kwoty 2.691,85 zł. tytułem wydatków poniesionych na nieruchomości wspólną oraz kwoty 30.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za cierpienia i niedogodności, jakich doznała powódka wskutek uniemożliwienia jej od dnia 18 lutego 2017 r. do chwili obecnej korzystania z części wspólnej nieruchomości – drzwi wejściowych i korytarza tej nieruchomości oraz wspólnego gruntu wokół budynku. Zapłata miała nastąpić w terminie 2 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma.

(dow ód: pismo z dnia 17 lutego 2018 r. –k. 358-359).

S ąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy, których prawdziwości ani autentyczności nie zakwestionowała żadna ze stron i jako takie Sąd uznał je za miarodajne.

Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania świadka S. Ł., bowiem były one spójne, logiczne, znajdowały potwierdzenie w zgromadzonym materiałem dowodowym. Sąd jednocześnie jedynie w części dał wiarę zeznaniom świadków M. K., P. M., T. N. w zakresie dotyczącym istniejącego między stronami i między mieszkańcami budynku przy ul. (...) konfliktu, dotyczącego korzystania z części wspólnej nieruchomości, sytuacji jak miała miejsce w dniu 5 listopada 2016. Sąd nie dał jednakże wiary świadkom, co do tego, że wykucie dziury pod oknem w łazience nastąpiło z powodu wymiany zamków w drzwiach, jak przyznały strony wymiana zamków miała miejsce w dniu 18 lutego 2017 r. Nadto Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom w zakresie dotyczącym przyczyn niewybudowania przez powódkę w terminie wynikającym z ugody klatki schodowej zewnętrznej. Świadkowie wskazywali, iż to pozwana uniemożliwiała powódce wybudowania tych schodów, w ocenie Sądu była to jedynie ich subiektywna ocena sytuacji, nie znajdująca potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, z którego wynika, iż do początku 2017 r. powódka nie podjęła żadnych czynności prócz zdemontowania daszku celem wykonania klatki schodowej.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanej A. Ł. złożone w charakterze strony, bowiem znajdowały one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, w szczególności dokumentach oraz zeznaniach świadków. Jednocześnie Sąd uznał za wiarygodne w przeważającej części zeznania powódki dotyczące wzajemnych relacji stron, czynionych między stronami uzgodnień i próby renegocjowania postanowień zawartej ugody. Sąd nie dał wiary twierdzeniom powódki, co do tego, że to jedynie działania pozwanej doprowadziły do fiaska działań powódki dotyczących budowy klatki schodowej. Powyższe w żaden sposób nie znajduje uzasadnienia w przedłożonych dokumentach.

W ocenie Sądu roszczenie powódki nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane. Na podstawie regulacji materialnoprawnych w literaturze rozróżnia się zdarzenia zależne od woli stron (np. spełnienie świadczenia, potrącenie) oraz niezależne od woli stron (m.in. przedawnienie roszczenia, niemożność świadczenia wskutek okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada - por. np. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 października 1993 r., III CZP 141/93, OSNC 1994, nr 5, poz. 102; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1974 r., III CZP 44/74, OSNC 1975, nr 5, poz. 78). Omawiany przepis w odniesieniu do orzeczeń sądowych wprowadza prekluzję, co do zdarzeń zaszłych przed zamknięciem rozprawy, a zatem zanim jeszcze takie orzeczenie formalnie zostało wydane. Przykładowo jeżeli pozwany w toku postępowania rozpoznawczego nie podniósł zarzutu przedawnienia (które już wówczas nastąpiło), to na okoliczność tę nie może się powoływać w uzasadnieniu powództwa opozycyjnego. Z powyższego wynika, iż zarzut wykonania zobowiązania może dotyczyć jedynie okresu po powstaniu tego tytułu.

W przedmiotowej sprawie powódka podniosła, iż wskutek zdarzeń od niej niezależnych – jej stanu zdrowia i sytuacji majątkowej i życiowej oraz działania pozwanej nastąpiła niemożność świadczenia. Podstawą powództwa opozycyjnego z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. mogą być tego rodzaju zdarzenia, które zaszły po powstaniu tytułu egzekucyjnego i spowodowały wygaśnięcie zobowiązania dłużnika lub niemożność jego egzekwowania. Zdarzenia w rozumieniu powyższego przepisu określają wyłącznie przepisy prawa materialnego. Do zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania zalicza się: wykonanie zobowiązania, zrzeczenie się roszczenia przez wierzyciela, potrącenie, świadczenie w miejsce wypełnienia, odnowienie, wydanie wyroku, który zapadł na korzyść jednego z dłużników solidarnych, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są wszystkim dłużnikom solidarnym wspólne, zmianę wierzyciela, zmianę stosunków, z powodu których zobowiązanie albo obowiązek gaśnie lub ulega ograniczeniu, zmianę wierzyciela, dokonanie świadczenia przez dłużnika po wszczęciu egzekucji, ziszczenie się warunku rozwiązującego, odnowienie zobowiązania, dobrowolne zwolnienie dłużnika od długu lub rozwiązanie ugody. Natomiast skutek w postaci niemożności egzekwowania zobowiązania wywierają w szczególności takie zdarzenia materialnoprawne, jak: prolongata terminu spełnienia świadczenia, rozłożenie świadczenia na raty, przedawnienie roszczenia. W orzecznictwie wskazuje się, iż przepis art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. dotyczący niemożności następczej świadczenia, z którą przepisy łączą wygaśnięcie świadczenia (np. art. 475 k.c.), dotyczy sytuacji niemożności obiektywnej czyli takiej sytuacji, w której nie tylko dłużnik ale każda inna osoba nie jest w stanie zachować się w sposób zgodny z treścią zobowiązania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, z dnia 19 kwietnia 2016 r., I ACa 1161/15, LEX nr 2061805). Przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. stwarza możliwość zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Do zdarzeń takich należy zaliczyć spełnienie świadczenia, potrącenie, przedawnienie roszczenia, niemożność świadczenia wskutek okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, z dnia 22 marca 2016 r., I ACa 1072/15, LEX nr 2041840).

Powódka opierając swe żądanie na twierdzeniu, że nastąpiło zdarzenie wskutek którego zobowiązanie objęte tytułem egzekucyjnym wygasło (art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c.) winna wykazać, że nastąpiła trwała, obiektywna przeszkoda uniemożlwiająca jej wykonania świadczenia. Powódka nie sprostała temu zadaniu, wskazując, że na przeszkodzie wykonania zobowiązania stał jej stan zdrowia, sytuacja materialna oraz życiowa, a także zachowanie pozwanej, która przeszkadzała powódce w wykonaniu zobowiązania. Po pierwsze pogorszenie się sytuacji materialnej i życiowej powódki po powstaniu tytułu wykonawczego nie jest zdarzeniem wskutek którego zobowiązanie wygasło i nie może być egzekwowane (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, z dnia 19 kwietnia 2016 r., I ACa 1161/15, LEX nr 2061805). Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, iż sytuacja powódki w dacie podpisania ugody była porównywalna z jej sytuacją po powstaniu tytułu wykonawczego. Powódka już w dacie podpisania ugody i przyjęcia na siebie określonego zobowiązania była świadoma swoich ograniczeń wynikających ze stanu zdrowia i sytuacji materialnej. Powódka miała przecież świadomość tego, jakimi środkami pieniężnymi dysponuje, jakie świadczenie emerytalne, w jakiej wysokości otrzymuje. Nadto powódka już w dacie podpisania ugody znała swój stan zdrowia – zaświadczenie o niepełnosprawności pochodzi z 2006 r., schorzenia na jakie cierpi powódka także w większości były jej znane w tej dacie. Powódka podpisała ugodę z pełną świadomością swych ewentualnych ograniczeń. Należy mieć także na uwadze, że pobyty powódki w szpitalu, jak wynika z przedłożonych dokumentów, nie były tak częste, ani nie obejmowały tak długich okresów, aby w rzeczywistości ta okoliczność miała stanowić przeszkodę w wykonaniu zobowiązania. W przeciągu 7 lat powódka przez około 45 dni przebywała w szpitalu. Sąd nie neguje tego, że powódka cierpi na określone schorzenia, jednakże po pierwsze nie spowodowały one niemożności określonych działań po stronie powódki do 2016 r., a poza tym nie stanowią obiektywnej niemożności wykonania zobowiązania.

Nie sposób także przyjąć za powódką, że to działania pozwanej uniemożliwiły jej wykonanie zobowiązania. Należy wskazać, iż pozwana już w ugodzie udzieliła zgody na dokonanie przez powódkę czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu, jaką miało być wybudowanie zewnętrznej klatki schodowej. Powódka do grudnia 2016 r. nie podjęła żadnych czynności mających na celu wybudowanie schodów, dopiero pismem z dnia 13 grudnia 2016 r. zwróciła się do pozwanej o udostępnienie wejścia na teren ogródka celem wykonania zobowiązania. Pozwana, co prawda nie godziła się na lokalizację schodów, jednakże swój sprzeciw wyraziła dopiero w piśmie z dnia 8 marca 2017 r, kiedy otrzymała informacje ze Starostwa o toczących się w tej sprawie postepowaniu administracyjnym. Wtedy też pozwana otrzymała dokumentację związaną z tą budową w tym projekt budowalnych klatki schodowej. Należy mieć na uwadze, że czynności te miały miejsce po dacie, do której powódka miała wykonać zobowiązanie. Siedem lat od chwili uprawomocnienia się orzeczenia o umorzeniu postępowania w sprawie o sygn. akt I Ns 232/09 upłynęło bowiem w dniu 3 lutego 2017 r. Pozwana sprzeciwiała się działaniom powódki, ale działania te dotyczyły jedynie wybicia otworu pod oknem łazienki i o tej czynności pozwana zawiadomiła nadzór budowlany, mając obawy, co do tego, czy takie prace nie naruszą w żaden sposób konstrukcji budynku. W ocenie Sądu także czynności pozwanej polegające na wytoczeniu powództwa o ustalenie nieważności ww. ugody nie można uznać za działania, które stanowiłyby przeszkodę do wykonania zobowiązania. Powódka sprzeciwiała się roszczeniu pozwanej w sprawie sądu Okręgowego w Gdańsku o sygn. akt XV C 976/16, a zatem winna liczyć się z tym, że postępowanie to nie zakończy się uwzględnieniem roszczenia, a ugoda będzie dalej obowiązywała.

Z tych przyczyn w ocenie Sądu nie można przyjąć, że roszczenie powódki wygasło z przyczyn obiektywnych, że każdy inny dłużnik nie byłby w stanie wykonać tego zobowiązania. Należy mieć na uwadze, że powódka określone czynności, które prowadziły do wykonania zobowiązania (wniosek o pozwolenie na budowę, projekt) podjęła dopiero na miesiąc przed upływem terminu do wykonania zobowiązania, a częściowo po upływie tego terminu. Mie sposób przyjąć za powódką, że wcześniej czyniła choćby minimalne starania o to aby zobowiązanie wykonać. Jednocześnie powódka zaczęła poszukiwać innego rozwiązania – poszukiwania innego wejścia z zewnątrz do budynku, czemu miały służyć działania prowadzące do zmiany okna w łazience na drzwi wejściowe.

Z tych przyczyn zarzuty podniesione w pozwie Sąd uznał za niezasadne.

W piśmie z dnia 21 lutego 2018 r. powódka podniosła zarzut potrącenia kwoty 35.261,85 zł. z wierzytelnością pozwanej objętą tytułem wykonawczym, wskazując, że zobowiązanie wygasło. Powódka wskazała, iż na kwotę tę składa się kwota 2.691,85 zł. tytułem wydatków poniesionych na nieruchomość wspólną oraz kwoty 33.000 zł. tytułem zadośćuczynienia.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 843 § 3 k.p.c. w pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. W § 3 komentowanego artykułu ustawodawca wprowadził prekluzję procesową po stronie powodowej do zgłaszania zarzutów stanowiących podstawę powództw przeciwegzekucyjnych. Zgodnie z powyższym przepisem wszystkie te zarzuty powinny być zgłoszone już w pozwie, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu, chyba że powód wykaże, iż z przyczyn od siebie niezależnych nie mógł ich zgłosić w pozwie. W literaturze zwraca się uwagę na niefortunne użycie terminu "zarzuty", który tradycyjnie związany jest ze środkiem obrony pozwanego w procesie. Przez pojęcie zarzutów w rozumieniu powołanego przepisu rozumieć należy środki, które zmierzają bezpośrednio do realizacji celu powództw przeciwegzekucyjnych, tj. okoliczności uzasadniające żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności albo żądanie zwolnienia od egzekucji (por. też E. Wengerek, Przeciwegzekucyjne powództwa dłużnika, s. 93; F. Zedler, Powództwo o zwolnienie, s. 116; J. Jankowski, [w:] Kodeks, t. II, pod red. K. Piaseckiego, s. 828). Komentowany przepis art. 843 § 3 łączy prekluzję w przedmiocie zgłaszania zarzutów wyłączenie z postępowaniem wszczynanym wniesieniem konkretnego pozwu, opartego na wskazanej w nim podstawie faktycznej. Użyte w tym przepisie słowo "pozew" oznacza pismo procesowe wszczynające postępowanie w konkretnej sprawie i dlatego przewidziane w art. 843 § 3 k.p.c. ograniczenia odnosić się mogą wyłącznie do toku tego właśnie postępowania, którego zapewnieniu sprawnego prowadzenia mają służyć (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28.4.2005 r., III CK 504/04, Legalis oraz wyr. Sądu Najwyższego z 3.8.2006 r., IV CSK 102/06, Legalis).

Zwrot użyty w art. 843 § 3 k.p.c. „mógł zgłosić” nie oznacza zarzutów znanych stronie, lecz także takich, które powinny być jej znane, gdyby dołożyła należytej staranności przy ustaleniu podstawy faktycznej planowanego procesu. Tylko wówczas powód mógłby racjonalnie twierdzić, iż przyczyny późniejszego zgłoszenia zarzutów i dowodów są od niego niezależne (por. wyrok sądu Apelacyjne w Szczecinie z dnia 30 listopada 2016 r., I ACa 761/16, LEX nr 2191504).

Zdaniem Sądu powódka nie wykazała, iż w pozwie nie mogła powoływać się na zarzut potrącenia roszczenia. Powódka powoływała się na dokonanie remontu w 2010 r. i faktury wystawione w tym roku i latach następnych. Nie było zatem żadnych przeszkód aby wystąpić wcześniej do pozwanej z wezwaniem do zapłaty kwoty 2.691,85 zł. Zarzut potrącenia wierzytelności ewentualnie wynikającej z naruszenia dóbr osobistych powódki, jak wynika z przytoczonych twierdzeń także mógł zostać podniesiony w pozwie, bowiem dotyczy okresu od lutego 2017 r., zaś pozew wniesiono we wrześniu 2017 r.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż potrącenie może być podstawą powództwa z art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 października 1993 r., III CZP 141/93, OSNC 1994/5/102, LEX nr 4002). Aby mogło dojść do potrącenia spełnione muszą być łącznie cztery przesłanki: wzajemność wierzytelności, jednorodność świadczeń, wymagalność wierzytelności, zaskarżalność wierzytelności. Przesłanka wymagalności dotyczy wyłącznie wierzytelności potrącającego. Nawet gdyby przyjąć, że zarzut potrącenia nie został sprekludowany, to i tak w ocenie Sądu uznać go należało za bezzasadny. Aby można było uznać, że potrącenie jest skuteczne, powódka musiała wykazać, że przysługuje jej określone roszczenie i że roszczenie to nadaje się do potrącenia. Słusznie podniosła pozwana, że zgodnie z art. 505 pkt 3 k.c. nie mogą być potrącone przez umorzenie wierzytelności powstałe z czynów niedozwolonych. Zatem roszczenie z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 33.000 zł. jest tego typu roszczeniem, które nie nadaje się do potrącenia. Na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. pełnomocnik powódki wskazywał, iż podstawą tego roszczenia nie było naruszenie dób r powódki wskutek czynu niedozwolonego ale roszczenie z tytułu nienależytego wykonania umowy o korzystanie z nieruchomości wspólnej. Po pierwsze z przeprowadzonego postępowania dowodowego nie wynika, aby strony łączyła umowa o korzystanie z nieruchomości wspólnej, po drugie w piśmie z dnia 17 lutego 2017 r. (k. 359), w którym powódka wzywała pozwaną do zapłaty kwoty 35.261,85 zł., wskazała wyraźnie, że żąda kwoty 33.000 zł. z tytułu zadośćuczynienia za cierpienia i niedogodności, jakich doznała wskutek uniemożliwienia jej korzystania z nieruchomości wspólnej.

Nadto powódka nie wykazała w żaden sposób, że przysługuje jej roszczenie o zwrot poniesionych nakładów. Zgodnie z art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów, w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Powódka nie wykazała, aby poniosła wydatki na rzecz wspólną w kwocie 6.565,58 zł. Wydatki w takiej kwocie nie wynikają z przedłożonych faktur (k. 64-92), faktury te dotyczą zakupu materiałów takich jak farby, masy szpachlowe, kleje montażowe, bateria nawannowa. Nie można zatem na podstawie tych dokumentów przyjąć, że powódka poniosła określone wydatki na nieruchomość wspólną, gdyż wydatki te dotyczą prawdopodobnie remontu lokalu powódki. Nawet nabycie papy za kwotę 570,11 zł. (k. 93) nie musi dotyczyć naprawy dachu nieruchomości wspólnej, może dotyczyć innej nieruchomości, dachu na budynku niemieszkalnym. Zdaniem Sądu powódka z pewnością nie wykazała, że przysługuje jej roszczenie w kwocie 2.691,85 zł. Stąd też nie można przyjąć, że powódka skutecznie potrąciła swoje wierzytelności z wierzytelnością pozwanej, co doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia.

Wbrew stanowisku powódki nie można przyjąć, że pozwana zrzekła się roszczenia, pozwana ma słuszność, że składanych podczas negocjacji między stronami w toku postępowania o unieważnienie ugody propozycji ugodowych nie można utożsamiać ze złożeniem przez pozwaną oświadczenia o dobrowolnym zrzeczeniu się roszczenia. Trudno bowiem na podstawie doświadczenia życiowego przyjąć, że ktokolwiek zrzekł się określonego roszczenia, nie otrzymując nic w zamian, pozwana rozważała zwolnienie powódki ze zobowiązania bądź odroczenia tego obowiązku w czasie w zamian za przekazanie części powierzchni nieruchomości, która obecnie należy do powódki, skoro w tym zakresie strony nie doszły do porozumienia, to nie sposób przyjąć, że pozwana mimo tego, że nie otrzymała żadnej korzyści, zrzekła się jedynego roszczenia, które przysługiwało jej względem powódki.

Z tych przyczyn Sąd uznał, iż powódka w toku postepowania nie wykazała aby istniały przesłanki z art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. i roszczenie pozwanej wygasło.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążył nimi powódkę, jako stronę przegrywającą spór. Wskazać należy, iż Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi(art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Na koszty te składają się koszty zastępstwa procesowego wyliczone na podstawie § 2 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

W takiej też stawce powiększonej o wartość podatku VAT Sąd w pkt. 3. ustalił i przyznał pełnomocnikowi powoda z urzędu radcy prawnemu J. B. wynagrodzenie za świadczenie pomocy prawnej powódce w niniejszym postępowaniu.