Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Tczewie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny

Przewodniczący: Sędzia Dorota Słowik

Protokolant: sekretarz sądowy Dagmara Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2023 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w G.

przeciwko M. L.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego M. L. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w G. kwotę 851,02 zł (osiemset pięćdziesiąt jeden złotych dwa grosze) wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty:

- 418,40 zł (czterysta osiemnaście złotych czterdzieści groszy) od dnia 13 lipca 2021 r. do dnia 25 kwietnia 2023 r.,

- 432,62 zł (czterysta trzydzieści dwa sześćdziesiąt dwa grosze) od dnia 24 sierpnia 2021 r. do dnia 25 kwietnia 2023 r.,

2.  zasądzoną w punkcie 1. kwotę roszczenia głównego rozkłada na 4 raty, pierwsza w kwocie 251,02 zł (dwieście pięćdziesiąt jeden złotych dwa grosze), pozostałe w kwotach po 200 zł (dwieście złotych), płatnych w terminach miesięcznych, do końca każdego miesiąca, poczynając od miesiąca, w którym uprawomocni się niniejszy wyrok, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w terminie płatności każdej raty,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 387 zł (siedemset siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

Sygn. akt I C 572/22

UZASADNIENIE

W dniu 18 lutego 2022 r. powód (...) Spółka Akcyjna w G. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko M. L. o zapłatę kwoty 851,02 zł wraz z należnymi odsetkami i kosztami – z tytułu umowy kompleksowej o świadczenie usług sprzedaży energii elektrycznej i świadczenie usług dystrybucji. Postanowieniem z 21 kwietnia 2022 r. referendarz sądowy umorzył postępowanie.

W terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniósł pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w trybie art. 50537 § 2 k.p.c. Tym samym kolejne postępowanie w tym przedmiocie zachowuje skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Pozwem złożonym w Sądzie Rejonowym w Tczewie w dniu 7 czerwca 2022 r. powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 851,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 418,40 zł od dnia 13 lipca 2021 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 432,62 zł od dnia 24 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty. Równolegle wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwany zawarł z powodem kompleksową umowę o świadczenie usług sprzedaży energii elektrycznej i świadczenie usług dystrybucji. Na podstawie zawartej umowy powód zobowiązał się świadczył usługi energetyczne, a pozwany zobowiązał się regulować należności za te usługi, stwierdzane fakturami VAT. Mimo świadczonych usług pozwany nie wywiązywał się ze swoich obowiązków i nie regulował należnych powodowi należności. Przed wniesieniem pozwu powód próbował polubownego załatwienia sprawy, jednakże bezskutecznie.

Pozwany złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że zgodnie z decyzją sądu od listopada 2020 r. nie mieszka w domu przy ul. (...) w C.. Nie jest zatem w stanie zweryfikować odczytów licznika i odnieść się do żądanych przez powoda należności za prąd, które wydają się zawyżone. Pozwany podkreślił przy tym, że przedmiotowa nieruchomość jest obecnie zajmowana przez żonę pozwanego, jej konkubenta i ich nowonarodzone dziecko. W ocenie pozwanego sprzecznym z zasadami współżycia społecznego byłoby obciążanie go kosztami prądu, z którego korzysta nowa rodzina żony.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 kwietnia 2012 r. M. L. zawarł z (...) Spółką Akcyjną w G. umowę kompleksową nr (...). Na podstawie zawartej umowy przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązało się dostarczać i sprzedawać energię elektryczną do nieruchomości przy ul. (...) w C., według grupy taryfowej G11. M. L. oświadczył, iż posiada tytuł prawny do wyżej wskazanej nieruchomości, jako jej współwłaściciel. Jednocześnie zobowiązał się do odbioru i zakupu energii elektrycznej w wymiarze 5000 kWh rocznie, zgodnie z cennikiem dostawcy.

Dowody: wniosek o zawarcie umowy – k. 78; umowa kompleksowa – k. 8-8v. [72-73]; oświadczenie odbiorcy – k. 74

W 2015 r. strony odnowiły stosunek zobowiązaniowy poprzez zawarcie umowy kompleksowej dla konsumentów nr (...). Co do zasady postanowienia umowne pozostały niezmienione. Różnice skupiały się na wyraźniejszym rozdzieleniu usługi sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej. Operator zobowiązał się świadczyć usługę sprzedaży prądu według taryfy G11k, a usługę dystrybucji prądu według taryfy G11.

Dowód: umowa kompleksowa dla konsumentów – k. 79-82

Wyrokiem karnym Sąd orzekł względem M. L. środek karny w postaci zakazu zbliżania się i kontaktowania z żoną A. L.. Na skutek powyższego, w listopadzie 2020 r. M. L. wyprowadził się z nieruchomości przy ul. (...) w C.. W domu pozostała A. L. wraz z dziećmi. Na początku 2021 r. do domu na wskazanej nieruchomości wprowadził się nowy partner A. L., T. S.. W pierwszej połowie 2021 r. M. L. przyjeżdżał do nieruchomości przy ul. (...) w C., aby korzystać ze wspólnego garażu. Naprawiał tam swój samochód. W tym czasie domownicy odnotowali zwiększone zużycie energii elektrycznej na nieruchomości. Po wykonaniu pomiarów okazało się, że na przedłużaczu pozostawionym przez pozwanego w garażu wystąpiło przebicie.

Dowody: zeznania świadka A. L. – k. 85-85v. [00:07:20-00:20:15]; zeznania świadka T. S. – k. 85v.-86 [00:20:16-00:31:47]; zeznania pozwanego M. L. w charakterze strony – k. 86-86v. [00:31:47-00:47:43]

W dniu 28 czerwca 2021 r. dostawca energii wystawił względem odbiorcy fakturę VAT za okres rozliczeniowy 30.04.2021-18.06.2021 na kwotę 851,02 zł z terminem płatności do dnia 12 lipca 2021 r.; wskazania zużycia energii stanowiące podstawę dla obliczenia należności ustalono w oparciu o odczyt fizyczny.

W dniu 9 sierpnia 2021 r. dostawca energii wystawił względem odbiorcy fakturę VAT za okres rozliczeniowy 19.06.2021-06.08.2021 na kwotę 1.295,69 zł z terminem płatności do dnia 23 sierpnia 2021 r.; wskazania zużycia energii stanowiące podstawę dla obliczenia należności ustalono w oparciu o odczyt szacunkowy.

Dowody: faktury VAT – k. 9-10v.

Pismem z 1 września 2021 r. (...) S.A. poinformowała M. L., iż z tytułu faktury VAT z dnia 28 czerwca 2021 r. nie uregulowano kwoty 418,40 zł, a z tytułu faktury VAT z 23 sierpnia 2021 r. nie uregulowano kwoty 432,62 zł. Jednocześnie dostawca wezwał odbiorcę do uregulowania sumy zadłużenia w kwocie 851,02 zł – w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Wezwanie zostało powtórzone pismem z dnia 7 lutego 2022 r.

Dowody: wezwanie przesądowe – k. 11; ostateczne przesądowe wezwanie do zapłaty – k. 12

M. L. znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Utrzymuje się z renty w wysokości 1.100 zł i prac dorywczych. Sam prowadzi gospodarstwo domowe. Ciążą na nim zobowiązania alimentacyjne w wysokości 1.500 zł miesięcznie.

Dowody: zeznania pozwanego M. L. w charakterze strony – k. 86-86v. [00:31:47-00:47:43]

S ąd zważył co następuje:

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów złożonych do akt postępowania przez stronę powodową. Autentyczność rzeczonych dokumentów nie była kwestionowana.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się również na zeznaniach świadków oraz pozwanego. W ocenie Sądu wszystkie złożone w sprawie zeznania były jasne, logiczne i spójne. Wyłaniał się z nich tożsamy ciąg zdarzeń i opis zaistniałych okoliczności. Dlatego też Sąd uznał te zeznania za wiarygodne i włączył je do materiału dowodowego sprawy.

Stan faktyczny sprawy był w zasadzie bezspornym. Poza sporem pozostawało to, że strony postępowania zawarły umowę o sprzedaż i dostawę energii elektrycznej, że pozwany miał obowiązek regulować należności stwierdzane wystawianymi przez zakład energetyczny fakturami VAT, że pozwany wyprowadził się z nieruchomości, dla której świadczone były usługi energetyczne, jak też, że okazjonalnie pozwany korzystał z garażu znajdującego się na tej nieruchomości.

Spór w sprawie dotyczył kwestii prawnych. Pozwany stanął na stanowisku, że skoro został wyrokiem karnym zmuszony do opuszczenia nieruchomości, w której zamieszkiwał, a do jego domu wprowadził się konkubent żony, to nie ciąży już na nim żadna odpowiedzialność względem zakładu energetycznego.

W świetle ustalonego stanu faktycznego Sąd zważył, że żądanie pozwu jest zasadne, a zarzuty podniesione przez pozwanego nietrafione.

Art. 7 ust. 1 zd. 1 ustawy Prawo energetyczne stanowi, że Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru.

Art. 555 k.c. przewiduje, że przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody. Z kolei w myśl art. 535 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że podstawową regułą, jaka obowiązuje w dziedzinie prawa kontraktowego, jest zasada – umów należy dotrzymywać (pacta sunt servanda). Prawidłowe zachowanie się dłużnika (obowiązanego) w wykonaniu zobowiązania polega na zadośćuczynieniu oczekiwaniom wierzyciela, którego uzasadnieniem jest istniejące między stronami zobowiązanie. Jeżeli dłużnik uchybia swoim obowiązkom, nie spełniając świadczenia lub spełniając je w sposób nienależyty, to wierzyciel może podjąć kroki zmierzające do przymusowej realizacji świadczenia (Z. Gawlik, Komentarz do art. 471 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, LEX 2010).

W myśl art. 13 pkt 13 ustawy Prawo energetyczne, pod pojęciem odbiorcy należy rozumieć każdego, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym. Z kolei zgodnie z art. 4j ust. 3 tejże ustawy, odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę zawartą na czas nieoznaczony, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów, składając do przedsiębiorstwa energetycznego pisemne oświadczenie. Odbiorca, który wypowiada umowę, jest obowiązany pokryć należności za pobrane paliwo gazowe lub energię oraz świadczone usługi przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że strony niniejszego postępowania łączyła umowa kompleksowa dla konsumentów, której przedmiotem była dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej do określonej przez odbiorcę nieruchomości – przy ul. (...) w C.. M. L. sam wskazał, do której nieruchomości ma być dostarczany prąd i zobowiązał się do zapłaty za dostarczaną energię elektryczną. Bez znaczenia dla przedsiębiorstwa energetycznego pozostaje to, kto faktycznie korzysta z dostarczanego do nieruchomości prądu. To pozwany zobowiązał się do nadzorowania procesu odbioru energii i śledzenia wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego, wyposażonego w licznik. Jeżeli pozwany uważał, że opuszczenie przez niego nieruchomości winno skutkować ponoszeniem rachunków za prąd przez osoby, które pozostały na nieruchomości, to miał on swobodną możliwość wypowiedzenia przedsiębiorstwu energetycznemu umowy, bez ponoszenia przy tym jakichkolwiek kosztów. Pozwany z tej możliwości nie skorzystał. Zdaniem Sądu pozwany nie może podnosić, że przedsiębiorstwo energetyczne powinno dochodzić należności za prąd od osób trzecich, albowiem przedsiębiorstwo nie zawierało z tymi osobami żadnej umowy. To pozwany jest stroną umowy i to on odpowiada z tytułu odpowiedzialności kontraktowej.

Jeżeli chodzi o wysokość dochodzonych należności, to pozwany stwierdził co prawda, że w jego ocenie należności te są nieznacznie zawyżone, ale w ślad za tym stwierdzeniem nie poszła żadna inicjatywa procesowa. Przede wszystkim pozwany sam przyznał, że nie porównywał wskazań licznika ujawnionych na fakturach VAT ze wskazaniami faktycznie istniejącymi na urządzeniu pomiarowym zainstalowanym na nieruchomości. Pozwany nie podnosił również, aby zainstalowany w domu licznik był wadliwy. Z kolei zeznający w sprawie świadkowie wskazali, że w pierwszej połowie 2021 r. pozwany przyjeżdżał do przedmiotowej nieruchomości i naprawiał w garażu swój samochód. Ponadto podali, że na przedłużaczu garażowym wystąpiło przepięcie, co zwiększało odczytywany pobór prądu.

Art. 6 k.c. stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową zasadę rozkładu ciężaru dowodu w sporze cywilnym. Strona, która podnosi w procesie pewne okoliczności lub fakty, powodujące powstanie określonych skutków prawnych, zobowiązana jest te okoliczności lub fakty przed Sądem udowodnić. Odmienna regulacja powodowałaby bowiem powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia (zob. też T. Sokołowski, Komentarz do art. 6 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, Lex 2009). Jeżeli stronie nie uda się udowodnić okoliczności lub faktów przez nią powołanych, ponosi ona negatywne skutki procesowe, gdyż Sąd nie będzie opierał się na tych okolicznościach lub faktach w swoim rozstrzygnięciu (zob. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2010 r., sygn. IV CSK 25/10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r., sygn. VI ACa 966/10).

Pozwany nie przedstawił żadnych dowodów, ani nie podniósł żadnych zarzutów, które mogłyby w sposób uzasadniony podważać wysokość naliczonego przez zakład energetyczny zobowiązania. Dlatego też Sąd przyjął, że należności te zostały wyliczone w sposób prawidłowy.

Art. 481 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Każda wystawiona przez powoda faktura VAT określała termin zapłaty świadczenia. Pozwany pozostaje w opóźnieniu od dnia następnego po upływie tego terminu i od tego dnia należą się od niego odsetki za opóźnienie.

Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.

Podstawą zastosowania powyższego przepisu jest uznanie Sądu, że w sprawie zachodzi sytuacja, w której ze względu na stan rodzinny lub majątkowy strony zobowiązanej bezzwłocznie spełnienie przez nią świadczenia byłoby nadmiernie utrudnione lub narażałoby ją na niepowetowaną szkodę. Chodzi więc o wyznaczenie takiego terminu, który z jednej strony mógłby umożliwić pozwanemu wykonanie orzeczenia w sposób dla niego najmniej dotkliwy i nie narażający na nadmierne straty. Termin ten musi jednakże z drugiej strony uwzględnić słuszne interesy powoda i nie narażać go na dalsze szkody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 sierpnia 2015 r., I ACa 186/15).

Sąd zważył, że wniosek pozwanego o rozłożenie świadczenia na raty jest zasadny, choć wysokość raty musi być wyższa niż deklarowana przez pozwanego. O ile bowiem nie budzi wątpliwości, iż pozwany pozostaje w trudnej sytuacji materialnej, a domaganie się od niego natychmiastowej spłaty zobowiązania przekraczałoby jego zdolności zarobkowe i godziłoby w jego obowiązki alimentacyjne, o tyle rata spłaty zobowiązania musi mieć dla wierzyciela realną wartość. Dlatego też Sąd rozłożył zobowiązanie na 4 raty, nie niższe niż 200 zł.

Podsumowując całość poczynionych rozważań Sąd uznał, że pozwany jako strona umowy o dystrybucję i sprzedaż energii elektrycznej ponosi odpowiedzialność kontraktową w zakresie regulowania należności z tytułu dostarczanego do jego nieruchomości prądu. Obowiązek ten utrzymuje się nawet wtedy, jeżeli odbiorca wyprowadzi się z nieruchomości, ale nie rozwiąże z dostawcą umowy. Umowa cały czas pozostaje bowiem w mocy, a odbiorca cały czas deklaruje (w sposób dorozumiany), że za swoje zobowiązania odpowiada. Przedstawione przez powoda faktury VAT nie budziły wątpliwości Sądu. Należność z tytułu dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej należało uznać za wykazaną. Od przeterminowanego świadczenia należą się powodowi świadczenia odsetkowe. Z powodu trudnej sytuacji materialnej powoda zasądzone od niego świadczenie należało rozłożyć na raty.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, na podstawie art. 555 k.c. w zw. z art. 535 k.c., art. 13 pkt 13 oraz art. 4j ust. 3 ustawy Prawo energetyczne, jak też na podstawie art. 481 § 1 k.c., art. 6 k.c. oraz art. 320 k.p.c., Sąd orzekł jak w punktach pierwszym i drugim sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie trzecim sentencji na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez nią koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Niniejszy spór przegrał w całości pozwany. Tym samym Sąd zasądził od niego na rzecz powoda kwotę 387 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na kwotę tę złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 100 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 270 zł, ustalone przez Sąd w oparciu o § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.