Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Tczewie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2024 roku

Sąd Rejonowy w T. I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Karol Kowalski

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2024 roku w T.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Ltd. z siedzibą w L.

przeciwko Ł. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Ł. W. na rzecz powoda (...) Ltd. z siedzibą w L. kwotę 10.321,98 zł (dziesięć tysięcy trzysta dwadzieścia jeden złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 7.500 zł (siedem tysięcy pięćset złotych) od dnia 28 marca 2023 roku do dnia zapłaty, oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.005,54 zł (tysiąc pięć złotych czterdzieści cztery grosze) od dnia 28 marca 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego Ł. W. na rzecz powoda (...) Ltd. z siedzibą w L. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 4.367 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

sygn. akt I C 421/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 26 marca 2024 r.

Powód (...) Ltd. wniosła o zasądzenie od pozwanego Ł. W. na jego rzecz kwoty 10.321,98 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od dnia 28 marca 2023 roku do dnia zapłaty od kwoty 7.500 zł oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 28 marca 2023 roku do dnia zapłaty. Nadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, iż pozwany zawarł umowę pożyczki w dniu 16 września 2022 roku nr (...) z (...) sp. z o.o. Powód zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę cesji, na podstawie której nabył wierzytelność wynikającą z tej umowy.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu zakwestionował legitymację czynną powoda – w jego ocenie nie wykazano umocowania osób zawierających umowę cesji, nadto nie wykazano ceny nabycia wierzytelności oraz nie wykazano, że przedmiotem umowy była wierzytelność dochodzona pozew. Ponadto, podniósł zarzut niewykazania istnienia stosunku podstawowego, tj. zawarcia umowy pożyczki. Wskazał również na abuzywność postanowień umowy.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16.09.2022 r. Ł. W. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę pożyczki (...).PL.

Zgodnie z umową, całkowita kwota pożyczki wynosiła 7.500 zł, odsetki - 58,56 zł, prowizja - 1.816,44 zł, całkowity koszt pożyczki - 1.875 zł, całkowita kwota do zapłaty- 9.375 zł, RRSO wynosiło 1.410,33%, zaś okres trwania pożyczki to 30 dni, a termin spłaty pożyczki - 16.10.2022 r.

(dowody: umowa po życzki (...).PL wraz z załącznikami- k. 21-23v)

W dniu 16.09.2022 r. pożyczkodawca przelał z rachunku o nr (...) na rachunek bankowy (...) kwotę 7.500 zł. W treści przelewu wskazano, iż odbiorcą jest Ł. W.. Określając kwotę wypłaconej transzy wskazano, iż prowizja od wypłaconej kwoty wynosi 1.816,44 zł, zaś odsetki za okres od 16.09.2022 r. do 16.10.2022 r. wynoszą 58,56 zł.

(dow ód: potwierdzenie wypłaty transzy pożyczki- k. 24, potwierdzenie przelewu- k. 25-26)

W dniu 12.10.2022 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarł z (...) Ltd. ramową umowę przelewu wierzytelności. Przedmiotem umowy było podjęcie współpracy polegającej na cyklicznym nabywaniu przez nabywcę od zbywcy pakietu wierzytelności należących do zbywcy, każdorazowo określonego przez zbywcę w poszczególnych umowach cesji.

W dniu 8.02.2023 r. . (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarł z (...) Ltd. umowę przelewu wierzytelności „Poszczególna umowa”. W załączniku do umowy wskazano wierzytelności będące przedmiotem przelewu, w tym wierzytelność wobec Ł. W. z tytułu umowy z dnia 16 września 2022 r. Nadto wskazano m.in. jego numer pesel, datę wymagalności oraz kwoty pożyczki, prowizji i odsetek umownych oraz ustawowych za opóźnienie.

(dow ód: ramowa umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami- k. 29-33v; umowa przelewu wierzytelności „Poszczególna umowa”- k. 34-35v, załącznik nr 4- wykaz wierzytelności objętych umową przelewu wierzytelności „Poszczególna umowa”- k. 36-37, oświadczenie- k. 38)

Pismem z dnia 20 lutego 2023 r. (...) Ltd. zawiadomił Ł. W. o cesji wierzytelności. Innym pismem, z tego samego dnia, podmiot ten wezwał Ł. W. do zapłaty kwoty 10.140,75 zł w terminie do 1.03.2023 r.

(dow ód: przedsądowe wezwanie do zapłaty- k. 27-27v; zawiadomienie o przelewie wierzytelności- k. 28, pełnomocnictwo- k. 28v)

Ł. W. nie spełnił swojego zobowiązania ani w całości, ani w części.

(dow ód: okoliczność bezsporna)

S ąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez powoda dowodów, których treść i autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu. Dały one obraz co do tego jakiej treści strony zawarły umowę, jej wykonania przez pożyczkodawcę oraz przyczyn i czasu ustania stosunku prawnego wiążącego strony.

Podnoszone przez pozwanego zarzuty dotyczące autentyczności wydruków nie okazały się zasadne. Mimo, że dowód mieszczący się w kategorii, o której mowa w art. 308 k.p.c., lecz niespełniający cech dokumentu prywatnego, o których mowa w art. 245 k.p.c., nie korzysta z domniemania prawdziwości i pochodzenia, jednakże posiada walor dowodowy, stanowi bowiem odzwierciedlenie oświadczeń składanych w postaci elektronicznej, przez zapis cyfrowy i w taki też sposób dokumentowanych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 listopada 2021 r., sygn. akt V AGa 411/20, LEX nr 3334654). Przedłożone wydruki podlegając więc swobodnej ocenie Sądu, tak jak inne dowody. W niniejszej sprawie brak było podstaw do ich zakwestionowania, albowiem tworzyły one spójny i konsekwentny obraz przebiegu zdarzeń. Przedłożono umowę, w której wskazano dane pozwanego. Jednocześnie przedłożono potwierdzenie wypłaty pożyczki – również z tego samego dnia. W tytule przelewu wskazano numer umowy pożyczki. Na wydruku umowy znajdują się dane pozwanego - nie ma podstaw do twierdzeń, że pożyczkodawca wszedł w posiadanie danych pozwanego w inny sposób niż w wyniku zawarcia przedmiotowej umowy, w szczególności na skutek przestępnego działania osób trzecich. Pozwany poza twierdzeniami o braku wartości dowodowej nie przedstawił żadnych innych dowodów, które mogłyby prowadzić do odmiennej oceny przedłożonego materiału dowodowego, bądź dokonania innych ustaleń faktycznych niźli powyższe.

Przechodząc do oceny prawnej wskazać należy, iż powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Pierwotnego wierzyciela i pozwanego łączyła umowa pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z kolei w myśl art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zaznaczyć też trzeba, że przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, publ. OSNC 1997 nr 6-7 poz. 76). To strony dysponują przedmiotem postępowania i są w najwyższym stopniu zainteresowane jego wynikiem, wobec czego to na nich, co do zasady, ciąży obowiązek powoływania i przedstawiania sądowi wybranych przez siebie dowodów.

Zaprzeczenie dokonane przez stronę procesową powoduje, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności stają się sporne i muszą być udowodnione. W razie ich nie udowodnienia Sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości tych twierdzeń na innej podstawie (tak m. in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 1975 r., sygn. akt III CRN 26/75, LEX nr 7692).

Zarzut pozwanego, iż strona powodowa nie wykazała aby doszło do skutecznego zawarcia umowy pożyczki nie okazał się zasadny. Pozwany zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Sam przedłożony przez powoda wydruk umowy pożyczki nie świadczy bezpośrednio o jej zawarciu, albowiem brakuje pod nią podpisów stron. Niemniej jednak ogół okoliczności wskazuje, że faktycznie umowa o tej treści została zawarta. Trzeba zauważyć, że na wskazany numer rachunku bankowego została przekazana kwota pożyczki. W ocenie Sądu wypłata kwoty 7.500 zł nastąpiła w związku z przedmiotową umową – nie ustalono innych okoliczności, które mogłyby świadczyć o innej podstawie wypłaty tych środków. Jak już wcześniej wskazano, w umowie znalazły się dane pozwanego. Brak jest okoliczności, które świadczyłyby o tym, iż pierwotny wierzyciel uzyskał te dane w innej drodze, niźli w związku z zawarciem umowy przez pozwanego.

Zarzut braku wykonania umowy pożyczki przez pożyczkodawcę nie okazał się zasadny. Z przedłożonego potwierdzenia przelewu wynika, że doszło do wypłaty kapitału w kwocie wskazanej w umowie. Nadto, w tytule wskazano numer umowy pożyczki. Co więcej, przelew wykonano na rachunek pozwanego wskazany w umowie.

Nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut niewykazania legitymacji czynnej powoda w niniejszym procesie. Z przedłożonej dokumentacji, wbrew twierdzeniom zawartym w odpowiedzi na pozew, wynika, że pierwotny wierzyciel przeniósł na powoda wierzytelność wobec pozwanego. Powód przedłożył umowy przelewu oraz dokumenty, z których wynika umocowanie osób składających pod nimi podpisy (k. 39 i 44). Jednocześnie do umowy sporządzono załączniki, które precyzowały wierzytelności będące przedmiotem cesji, w tym wierzytelność wobec pozwanego (k. 36). Nie zasługiwały na uwzględnienie twierdzenia dotyczące braku określenia ceny sprzedaży wierzytelności. W § 4 umowy cesji (k. 29v) wskazano, że nabycie jest odpłatne oraz ustalono sposób ustalenia wysokości ceny. Powód przedłożył także oświadczenie o zapłacie ceny (k. 38). Kwestia następstwa prawnego została więc przez powoda udowodniona.

Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut dotyczący abuzywności postanowień umowy.

W tym zakresie należy wskazać, że zgodnie z art. 36a ust. 1-3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy pożyczki, maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

MPKK≤(Kx25%)+(K x n/R x 30%)

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

Pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. Pozaodsetkowe koszty kredytu wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu.

Należy zauważyć, że przedmiotowa umowa została zawarta już pod rządami wyżej powołanej ustawy o kredycie konsumenckim regulującej w sposób szczegółowy tego typu umowy, w tym między innymi w obowiązującym jej obecnie brzmieniu w regulacji art. 36a ust 1 w którym sposób jednoznaczny uregulowano limit pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego. Limit pozaodsetkowych kosztów, o którym mowa w art. 36a-36d (ustawy z 2011 r. o kredycie konsumenckim), obejmuje również wszelkiego rodzaju opłaty windykacyjne naliczane od konsumenta na rzecz kredytodawcy na podstawie umowy o kredyt konsumencki.

W myśl art. 3851 § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Nie budzi wątpliwości, iż pierwotny wierzyciel był przedsiębiorcą, który zajmował się prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych i przy zawieraniu umów posługiwał się wzorcami umownymi. Z kolei pozwany zawarł umowę jako konsument, co wynika z okoliczności sprawy, albowiem nie ujawniły się żadne fakty świadczące o tym aby pozwana miała być przedsiębiorcą.

Działanie wbrew dobrym obyczajom rozumie się w judykaturze jako wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku; rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza zaś nieusprawiedliwioną dysproporcję - na niekorzyść konsumenta - praw i obowiązków stron, wynikających z umowy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, opubl. Biul. SN Nr 11/2005 poz. 13 oraz z dnia 3 lutego 2006 r., I CK 297/05, opubl. Biul. SN Nr 5-6/2006 poz. 12, z dnia 27 października 2006 r., I CSK 173/06, opubl.). Ocena rzetelności określonego postanowienia wymaga zatem rozważenia indywidulanego rozkładu obciążeń, kosztów i ryzyka, jakie wiąże się z przyjętymi rozwiązaniami oraz zbadania jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w sytuacji, w której postanowienie to nie zostałoby zastrzeżone.

Zgodnie z umową, prowizja wynosiła 1.816,44 zł, zaś kwota pożyczki to 7.500 zł. Prowizja przyjęta w umowie mieści się w granicach wyznaczonych w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim. Nie wyłącza to jednak możliwości badania abuzywności postanowień umowy. Jednakże analiza postanowień przewidujących obowiązek zapłaty prowizji przez pożyczkobiorcę nie prowadzi do wniosku, aby kształtowały one jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Trzeba zauważyć, że prowizja to jedynie 24% kapitału pożyczki. Nie jest to więc kwota wygórowana i nierealna w obrocie gospodarczym. Jest jasne, że przedsiębiorca – pożyczkodawca ponosi pewne stałe koszty udzielania pożyczek, związanych np. z oceną zdolności kredytowej klienta, przygotowaniem umowy, obsługą systemów teleinformatycznych, wyceną ryzyka klienta na dzień zawarcia umowy, utrzymywaniem baz danych o klientach, czy wynagrodzeniami pracowników, a także kosztów ryzyka (niespłacenie pożyczki). Znajduje ona uzasadnienie w okolicznościach związanych z obsługą umowy. Postanowienia przewidujące obowiązek zapłaty prowizji nie są więc abuzywne.

Powód domagał się zapłaty kwot 7.500 zł z tytułu kapitału pożyczki, 1.816,44 zł z tytułu prowizji, 58,56 zł tytułem odsetek kapitałowych, 675,13 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za opóźnienie (w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie) od dnia 17 października 2022 r., tj. dnia następującego po dniu wymagalności, do dnia 2 lutego 2023 r. oraz 271,85 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za opóźnienie (w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie) od dnia 3 lutego 2023 r. do dnia 27 marca 2023 r. (dzień poprzedzający wniesieniu pozwu w epu). Żądanie w całości zasługiwało na uwzględnienie. Kwoty wskazane w umowie, tj. kapitał, prowizja, odsetki kapitałowe, są wymagalne albowiem upłynął termin na spełnienie świadczenia przewidziany w umowie. Kwoty te były objęte umową stron. Od tych kwot należy liczyć odsetki umowne za opóźnienie. W umowie zastrzeżono odsetki maksymalne za opóźnienie w przypadku nieterminowej spłaty zobowiązania. Weryfikacja w tym zakresie prowadzi do wniosku, że powód może domagać się kwot wskazanych jako skapitalizowane odsetki.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powód domagał się zasądzenia odsetek umownych za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 28 marca 2023 r., a więc od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postepowaniu upominawczym. W tej dacie bez wątpienia roszczenie było już wymagalne. Tego rodzaju odsetek prawidłowo domagano się od kwoty 7.500 zł. Z kolei od kwoty 1.005,54 zł z tytułu odsetek, w tym skapitalizowanych odsetek umownych, powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od wyżej wskazanej daty. Jest to zgodne z art. 482 § 1 k.c. Żądanie należało uwzględnić, gdyż ten rodzaj świadczenia nie był bowiem objęty umową stron co do odsetek maksymalnych za opóźnienie – powód nie może domagać się dalszych odsetek umownych za opóźnienie od skapitalizowanych odsetek umownych za opóźnienie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

W punkcie II wyroku orzeczono o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwany przegrał proces w całości, więc winien zwrócić powodowi koszty w pełnym zakresie. Na koszty poniesione przez powoda składają się: 17 zł – opłata skarbowa, 3.600 zł – wynagrodzenie pełnomocnika, 750 zł – opłata od pozwu.